Ploegenwerk of werken in shiften kan een uitdaging zijn voor zowel je fysieke als mentale gezondheid. Hoewel er enkele voordelen aan verbonden kunnen zijn, zoals de flexibiliteit in je planning, kan het ook invloed hebben op jouw …
- slaap
- eetgewoonten
- energieniveau
- sociaal leven
- …
Voor sommige mensen voelt het zelfs aan alsof ze continu een jetlag hebben.
Bij Fitter Vlaanderen komen we wekelijks in contact met werknemers die toch het beste willen maken van hun ploegenstelsel. Daarom delen we hieronder 5 tips die je kunnen helpen om gezonder en vitaler te blijven, zelfs als je onregelmatig werkt.
1. Prioriteer je slaap
Geen verrassing, toch? Slaap is essentieel voor jouw algemene gezondheid, herstel en welzijn. Het helpt je lichaam te herstellen en je geest op te frissen. Voor mensen die in ploegendiensten werken, kan het echter een uitdaging zijn om een consistent slaappatroon te behouden.
Deze zaken helpen je al een stuk vooruit:
- Creëer een constante bedtijdroutine: Probeer elke dag op dezelfde tijden naar bed te gaan en op te staan, zelfs op vrije dagen. Dit helpt je biologische klok te “resetten”.
- Maak je slaapomgeving comfortabel: Investeer in verduisterende gordijnen, prop oordopjes in je oren en/of probeer witte ruis te gebruiken om omgevingsgeluiden te blokkeren.
- Beperk het gebruik van elektronische apparaten: Blauw licht van schermen kan je slaappatroon verstoren. Probeer daarom ten minste een uur voor het slapen gaan alle elektronische apparaten uit te schakelen. Een blue light blocker bril kan hier voor sommigen ook een meerwaarde betekenen. Meer onderzoek omtrent de blue light blockers is echter vereist. Het loont misschien de moeite om hier voor jezelf op onderzoek uit te gaan.
- Vermijd cafeïne en zware maaltijden voor het slapen gaan: Cafeïne kan je slaap verstoren. Drink dus 6 à 8 uur voor het slapengaan geen cafeïnehoudende dranken meer. Zware maaltijden kunnen dan weer fysiek ongemak veroorzaken (bijvoorbeeld in/voor je maag) en je wakker houden.
2. Eet gezond en evenwichtig
Een gezonde, uitgebalanceerde voeding helpt je energieniveau te behouden en je prestaties te verbeteren. Het is belangrijk om aandacht te schenken aan wat je eet, vooral als je onregelmatige werktijden hebt.
Dit zijn alvast enkele tips voor een gezond dieet:
- Eet lichte en voedzame maaltijden: Vermijd zware en vette maaltijden die je loom kunnen maken. Kies in plaats daarvan voor lichte, maar voedzame maaltijden die je energieniveau stabiel houden.
- Hydrateer jezelf regelmatig: Drink voldoende water gedurende je dienst. Dit helpt je om alert en gehydrateerd te blijven. Probeer suikerhoudende dranken en cafeïne te beperken, vooral later op de dag.
- Zet in op een goede planning: Probeer je maaltijden van tevoren te plannen en voor te bereiden. Dit helpt je om gezonde keuzes te maken, zelfs tijdens drukke diensten.
3. Blijf fysiek actief
Regelmatige lichaamsbeweging helpt je om
- fysiek en mentaal fit te blijven
- je stemming te verbeteren
- je energieniveaus op peil te houden
- …
Voor mensen die in ploegendiensten werken, kan het echter een uitdaging zijn om een vaste routine te vinden. Daarom kunnen onderstaande richtlijnen helpen:
- Benut je pauzes beter: Gebruik je pauzes om te bewegen. Een korte wandeling of een paar stretchoefeningen kunnen wonderen doen voor je energieniveau en focus.
- Vind een vast ritme: Probeer een vast moment op de dag te vinden om te bewegen. Dit kan voor of na je dienst zijn, afhankelijk van wat voor jou het beste werkt.
- Gebruik technologie: Maak gebruik van fitnessapps en draagbare apparaten om je activiteit bij te houden en gemotiveerd te blijven.
- Doe aan ontspanningsoefeningen: Yoga en meditatie kunnen helpen om stress te verminderen en je geest helder te houden, ondanks de onregelmatige diensten.
4. Zorg voor een gezond sociaal leven
Sociale contacten zijn cruciaal voor je mentale en emotionele welzijn. Werken in ploegendiensten kan dit echter bemoeilijken, omdat je werktijden vaak niet overeenkomen met die van je vrienden en familie.
Dit kan je echter helpen:
- Plan bewust sociale tijd in: Plan activiteiten met vrienden en familie op tijden die voor iedereen werken. Dit kan betekenen dat je vooruit moet plannen, maar het is voor velen de moeite waard.
- Gebruik technologie om verbonden te blijven: Video-oproepen en berichten kunnen je helpen om in contact te blijven met je dierbaren, zelfs wanneer je fysiek niet aanwezig kunt zijn.
- Zoek steun bij collega’s: Je collega’s begrijpen je situatie het best. Organiseer sociale activiteiten met hen, zowel tijdens als buiten werktijd.
- Maak tijd voor jezelf: Vergeet niet om tijd in te plannen voor jezelf. Zelfzorg is belangrijk om te ontspannen en weer op te laden.
5. Doe aan energiemanagement
Stress kan een negatieve impact hebben op je lichamelijke en geestelijke gezondheid. Daarom is energiemanagement echt cruciaal:
- Herken de signalen van stress: Wees je bewust van de symptomen van stress, zoals slaapproblemen, vermoeidheid, prikkelbaarheid en concentratieproblemen.
- Vind ontspanningstechnieken die voor jou werken: Dit kan yoga, meditatie, ademhalingsoefeningen of een hobby zijn die je leuk vindt.
- Praat erover: Zoek hulp bij vrienden, familie of een professional als je je overweldigd voelt. Soms kan praten over je gevoelens al een groot verschil maken.
- Blijf georganiseerd: Een goede planning en organisatie kunnen helpen om gevoelens van stress te verminderen. Zorg ervoor dat je takenlijstjes maakt en je tijd efficiënt indeelt.
Gezond ploegenwerk hoeft geen utopie te zijn
Werken in ploegendiensten heeft zijn eigen unieke uitdagingen, maar met de juiste strategieën en gewoonten kun je toch een gezond en evenwichtig leven leiden.
Door prioriteit te geven aan je slaap, gezond te eten, fysiek actief te blijven, een goed sociaal leven te onderhouden en je stress effectief te beheren, kun je de negatieve effecten van onregelmatige werktijden verminderen.
Bij Fitter Vlaanderen staan we klaar om je te ondersteunen met praktische tips, workshops en advies om je gezondheid en welzijn te verbeteren. Als je nog meer wilt weten over hoe je gezonder kunt werken in ploegendiensten, aarzel dan niet om contact met ons op te nemen.
Interesse in meer tips en advies?
Neem vrijblijvend contact op of vul het onderstaande formulier in om de mogelijkheden te bespreken.
P.s. Het maakt niet uit of je je in Gent, Knokke, Brussel, Brugge, Beveren of Antwerpen bevindt. Je kan naar onze hoofdzetel in Sint-Niklaas komen of we komen naar jou toe.